port Szczecin
PORTY
Historia Portów
Rosnące znaczenie portów
Historia Portów


Porty Szczecin-Świnoujście – zgrany duet

 

Nadają gospodarczy rytm w mieście i regionie – porty w Szczecinie i Świnoujściu. W sumie trudno rozstrzygnąć, co było pierwsze miasto, czy port, port, czy miasto. Jedno jest pewne, z dobrodziejstwa rzeki i morza mieszkańcy Szczecina i Świnoujścia korzystają od wieków.

 

Burzliwe dzieje

 

Historia obu portów, tak jak dzieje Europy jest długa i burzliwa. W 1950 roku porty trafiają w polskie władanie, powołane zostaje przedsiębiorstwo państwowe Zarząd Portu Szczecin wraz z Biurem Portowym w Świnoujściu. Początki są trudne, zniszczenia ogromne. Polacy stoją przed wyzwaniem, dźwignięcia portów z gruzów. Dlatego też pierwsze lata naznaczone są heroizmem i determinacją ku odbudowie portu.

 

Instalowane są nowe i odbudowywane dawne urządzenia przeładunkowe. Działalność rozpoczyna taśmowiec węglowy – wtedy jeden z najnowocześniejszych w Europie. Do głębokości 9,6 metra pogłębiony zostaje tor wodny łączący Świnoujście ze Szczecinem. Podejmowane są dalsze inwestycje związane z odbudową i rozbudową potencjału portowego. Portowi przywrócona zostaje jego handlowa funkcja.

 

Zarząd Portu w Szczecinie istniał do 1977 roku. Wówczas to utworzony został zespół portowy Szczecin-Świnoujście, który następnie w 1983 roku przekształcono w Zarząd Portu Szczecin-Świnoujście, który pod tą nazwą funkcjonował do początku lat 90.

 

Geografia sprzyja rozwojowi

 

Dzięki doskonałej lokalizacji w samym sercu Europy, gdzie morze spotyka się z rzeką, porty w Szczecinie i Świnoujściu jako jeden organizm stały się trwałym elementem krajobrazu miejskiego i strefy gospodarczej miasta i regionu. Oba porty wprawdzie różnią się od siebie, ale to sprawia, że doskonale się uzupełniają tworząc razem na południowym Bałtyku jeden z największych uniwersalnych zespołów portowych. Świnoujście leży nad samym morzem. Jego terminal promowy poprzez „autostradę morską” rozpoczyna korytarz transportowy wiodący ze Skandynawii na południe Europy. W porcie obsługiwane są także gazowce i duże statki masowe i drobnicowe z ładunkiem na pokładzie do 50 tys. ton. Z kolei Szczecin położony 68 km w głębi lądu ułatwia transport towarów sprawiając, że są one bliżej klientów. Oba porty mają uniwersalny charakter i obsługują towary drobnicowe oraz masowe.  Powierzchnia portów przekracza 1600 ha. Rocznie obsługuje się w nich ponad 33 mln ton ładunków.

 

Portowcy

 

Jednak port to nie tylko towary, to przede wszystkim ludzie, którzy swoje zawodowe życie z nim związali. To oni pisali i piszą kolejne karty portowej historii. Port Szczecin to kolebka zrywów wolnościowych Grudnia’70, Sierpnia’80 oraz Sierpnia’88. To właśnie w tym miejscu pracownicy portowi, jako jedni z pierwszych stawili opór władzom komunistycznym.

 

W Encyklopedii Solidarności pod hasłem Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście napisano m.in. „19-30 VIII 1980 prowadzono w porcie szczecińskim strajk solidarnościowy ze Stocznią Szczecińską im Adolfa Warskiego. (…) 17 VIII 1988 rozpoczął się w porcie najdłuższy strajk w historii Szczecina, utworzono Komitet Strajkowy.” Port pamięta o swoich bohaterach i wydarzeniach tamtych lat. Budowanie przyszłości na fundamencie ideałów Solidarności zobowiązuje nas do pielęgnacji pamięci o bohaterskich wydarzeniach sprzed lat.

 

Po roku 1989

 

Po przemianach ustrojowych 1989 roku dla portów w Szczecinie i Świnoujściu rozpoczął się okres, w którym zaczęły one funkcjonować w gospodarce wolnorynkowej. Rozpoczęto proces prywatyzacyjny. Zarząd Portów stał się spółką akcyjną skarbu państwa. Utworzone zostały spółki przeładunkowe oraz zbyto działy w spółkach eksploatacyjnych, czym ostatecznie oddzielono sferę eksploatacyjną od sfery zarządzania. W 2001 roku Zarząd Portu zakupił bazę promową w Świnoujściu. Rozpoczął się boom inwestycyjny w porcie, a zwłaszcza po 2004 roku, w którym Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. 

 

Boom inwestycyjny

 

Lista inwestycji infrastrukturalnych jest długa. Wszystkie jednak mają wspólny mianownik, muszą uwzględniać  oczekiwania rynku i inwestorów. Zarząd Portów stał się liderem inwestycyjnym w regionie odważnie i umiejętnie korzystając z unijnego wsparcia. Porty w Szczecinie i Świnoujściu zmieniły swoje oblicze. W Szczecinie powstają nowe nabrzeża Fińskie, Przejściowe, Zbożowe, Niemieckie i rampa ro-ro. W Świnoujściu zaś: nabrzeże dalbowe z falochronem i pomostami do przeładunku LNG w porcie zewnętrznym oraz nowe stanowisko promowe nr 1 wraz z niezbędną infrastrukturą w Terminalu Promowym.

 

W obu portach zmodernizowano blisko 10 km dróg kołowych oraz 36 km torów kolejowych wraz z rozjazdami. Powstało 585 nowych miejsc parkingowych dla samochodów ciężarowych i osobowych Wykonano: place manewrowe, zaplecza socjalne na parkingach, budynek monitoringu oraz doprowadzono media.

 

Inwestycje prowadzą także przedsiębiorstwa portowe. Powstają nowe terminale do przeładunku kontenerów, kwasu siarkowego, do obsługi metali żelaznych i nieżelaznych, do obsługi paliw płynnych oraz produktów rolno-spożywczych.

 

Boom inwestycyjny w portach w Szczecinie i Świnoujściu nadal trwa.

 

Pociąg do doskonałości

 

Port to wielobranżowy węzeł infrastrukturalny i logistyczny, stąd też dzisiejsze inwestycje ukierunkowane są na poprawę konkurencyjności całego zespołu portów Szczecin-Świnoujście oraz zwiększenie wydajności zarządzanej infrastruktury, jak również zagospodarowanie dodatkowych terenów na cele portowe. Część inwestycji jest bezpośrednio związanych z pogłębianiem i modernizacją toru wodnego Świnoujście-Szczecin do głębokości 12,5 m. Stąd w Szczecinie w realizowanym dziś pakiecie inwestycyjnym modernizowane są istniejące nabrzeża i budowane nowe w rejonie ładunków drobnicowych, a więc Kanał Dębicki oraz ładunków masowych, czyli Basen Kaszubski. Nabrzeża zostaną przygotowane zarówno do nowej głębokości 12,5 m, jak i do obsłużenia większej masy ładunkowej. Dzisiaj szczecińskie terminale obsługują statki o zanurzeniu do 9,15 metra z ładunkiem 25-30 tysięcy ton. Dzięki inwestycjom realizowanym przez Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście oraz po pogłębieniu toru wodnego do 12,5 metra do Portu Szczecin będą mogły zawijać jednostki z ładunkiem 45-50 tysięcy ton i zanurzeniem 11,0 metrów.

 

Wkrótce zmieni się również terminal promowy w Świnoujściu. Trwa jego rozbudowa, której priorytetem jest transport intermodalny. Przy terminalu powstał już nowy parking dla 278 ciężarówek. Zmienia się także świnoujski terminal LNG. Budowa trzeciego zbiornika i nowego nabrzeża do załadunku, rozładunku i przeładunku LNG oraz bunkrowania statków pozwoli zwiększyć elastyczność pracy świnoujskiej instalacji do ok. 8,3 mld m3 rocznie oraz umożliwi uruchomienie nowych usług, na które jest coraz większy popyt na dynamicznie rozwijającym się rynku LNG.

 

Z całą pewnością krokiem milowym w rozwoju świnoujskiego portu oraz regionu będzie powstanie głębokowodnego terminalu kontenerowego w Świnoujściu. Przyszły terminal ma powstać w ciągu najbliższych kilku lat i docelowo osiągnąć roczną zdolność przeładunkową ok. 2 mln TEU (znormalizowanych kontenerów 20’).

 

Drogi wiodące do portu

 

By rozwijać port i zwiększać jego konkurencyjność, należy myśleć przestrzenią, stąd kluczowe dla portu są inwestycje w infrastrukturę dostępową. Także tutaj wiele się dzieje. Modernizowane są ciągi  kolejowe E-59/CE-59, co stworzy warunki dla rozwoju przewozów intermodalnych. Jest to konieczne, biorąc pod uwagę kluczową rolę transportu kolejowego w polityce transportowej UE i Polski, nowe standardy w technologii przewozu towarów koleją i jednocześnie zwiększający się potencjał przeładunkowy w portach w Szczecinie i Świnoujściu.  

 

Intensywne działania inwestycyjne toczą się również na drodze S3. Na użeglownienie czeka Odrzańska Droga Wodna. 

 

Jedno jest pewne - rozwój portu jest jednoznaczny z rozwojem regionu. Port to pieniądze, miejsca pracy, to motor napędowy gospodarki. To tu i teraz na naszych oczach i z naszym udziałem tworzą się kolejne karty historii tej strategicznej firmy dla Polski i Pomorza Zachodniego.

 

Społeczna twarz portu

 

Rozwojowi gospodarczemu portu towarzyszy jego społeczne zaangażowanie. Obszarami, w których Spółka corocznie planuje działalność na rzecz społeczności lokalnej są młodzieżowe grupy sportowe, działające przy szkołach i klubach sportowych, lokalne kluby i stowarzyszenia sportowe oraz działalności na rzecz kultury zarówno masowej, jak również osiedlowych stowarzyszeń i klubów.

 

ZMPSiŚ SA wspiera dzieci i młodzież w realizacji ich pasji i marzeń zarówno tych sportowych, jak i artystycznych, czy edukacyjnych. Spółka wspiera też młodych artystów, realizuje autorskie projekty edukacyjne i pomocowe. Angażuje się w akcje społeczne.

 

Zarząd portu współpracuje z klubami i organizacjami sportowymi, są wśród nich i tzw. duzi gracze, jak Pogoń Szczecin, czy też małe osiedlowe, czy szkolne kluby, ze stolicy województwa i okolic. Dofinansowaniem objął takie dyscypliny, jak: piłka nożna, gimnastyka sportowa, koszykówka, siatkówka, wioślarstwo, kajakarstwo i boks.

 

Pomoc ZMPSiŚ SA nie kończy się na dotacjach w sport. Spółka mocno angażuje się w kulturę, edukację i inne akcje społeczne. Szczególnie cenny edukacyjnie jest realizowany od 2016 roku autorski projekt „Dni portu w szkole”. Obejmuje on cykl spotkań z dziećmi i młodzieżą, w trakcie których ci zdobywają wiedzę na temat pracy portu.

 

Co warte podkreślenia, spółka pomaga też potrzebującym, włączając się w różne akcje społeczne. Pomagamy potrzebującym. Z udziałem naszych pracowników zrealizowaliśmy wiele inicjatyw – „Szlachetna Paczka”, „Paczka dla Rodaka i Bohatera na kresach”. Drużyna portowa uczestniczy w „Marsz-o-biegu”, z którego dochód przeznaczony jest dla Zachodniopomorskiego Hospicjum dla Dzieci i Dorosłych.

 

Kalendarium 

1950 Utworzenie przedsiębiorstwa państwowego Zarząd Portu Szczecin wraz z Biurem Portowym Świnoujście
1955 Utworzenie Oddziału Przeładunkowego Świnoujście
1964 Uruchomienie połączenia promowego z Ystad
1964-1973 Budowa bazy węglowej w Świnoujściu
1973-1980 Budowa specjalistycznej bazy surowców chemicznych w Świnoujściu
1974-1986 Budowa specjalistycznej bazy węglowo-rudowej w Świnoujściu
1977 Przekazanie bazy promowej w Świnoujściu do PŻB
1982 Zmiana nazwy Zarząd Portu Szczecin na Zarząd Portu Szczecin-Świnoujście
1991 Rozpoczęcie procesu prywatyzacyjnego
– przekształcenie w Jednoosobową Spółkę Akcyjną Skarbu Państwa
– utworzenie spółek przeładunkowych
1998 Zawiązanie Spółki Akcyjnej Zarząd Morskiego Portu Szczecin-Świnoujście
2000 Inkorporacja dotychczasowej spółki Zarząd Portu Szczecin-Świnoujście SA przez Zarząd Morskiego Portu Szczecin-Świnoujście SA
2001 Zakupienie Bazy Promowej Świnoujście przez ZMPS-Ś SA;
Zmiana nazwy na Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA
2003 Uruchomienie Granicznego Punktu Kontroli Weterynaryjnej na terenie portu w Szczecinie;
Oddanie do eksploatacji nowej wywrotnicy wagonowej na Basenie Górniczym
2005-2007 Budowa infrastruktury dla Zachodniopomorskiego Centrum Logistycznego w porcie w Szczecinie; inwestycja realizowana z funduszy unijnych w ramach SPOT
2006-2008 Budowa infrastruktury portowej dla bazy kontenerowej na Ostrowie Grabowskim w porcie w Szczecinie; inwestycja realizowana z funduszy unijnych w ramach SPOT
2006 Decyzja o budowie terminalu gazowego w porcie w Świnoujściu;
Rozpoczęcie inwestycji Budowa infrastruktury portowej na Półwyspie Katowickim;
Zakończenie przebudowy nb. Górników w porcie w Świnoujściu
2007 Zakończenie procesu zbycia udziałów posiadanych przez ZMPSiŚ SA w spółkach eksploatacyjnych (ostateczne rozdzielenie sfery eksploatacyjnej od sfery zarządzania)
2010 Rozpoczęcie budowy nabrzeża w porcie zewnętrznym w Świnoujściu; inwestycja współfinansowana przez Europejski program energetyczny na rzecz naprawy gospodarczej
2011 Rozpoczęcie przebudowy infrastruktury drogowej i kolejowej w portach w Szczecinie i Świnoujściu; inwestycje realizowane w ramach POIiŚ 7.2.;
Uzyskanie certyfikatu ISO przez ZMPSiŚ SA
2012 Rozpoczęcie budowy stanowiska promowego nr 1 na terminalu promowym w Świnoujściu - inwestycja współfinansowana z funduszy unijnych;
Rozpoczęcie rozbudowy infrastruktury w pn. części Półwyspu Ewa w porcie w Szczecinie - inwestycja współfinansowana ze środków unijnych;
Otwarcie terminalu kwasu siarkowego na Płw. Katowickim w porcie w Szczecinie;
Rozpoczęcie działalności terminalu zbożowego w porcie w Świnoujściu
2014 Zakończenie inwestycji pn. Przebudowa infrastruktury drogowej w portach w Szczecinie i Świnoujściu;
Uruchomienie nowej linii promowej TT Line między Świnoujściem a Trelleborgiem;
Otwarcie terminalu dla obsługi metali żelaznych i nieżelaznych w porcie w Szczecinie;
Wybór nazwy nowego nabrzeża do rozładunku LNG w porcie zewnętrznym w Świnoujściu - Nb. Kapitańskie
Uruchomienie procedury wykupu akcji pracowniczych ZMPSiŚ S.A.
2015 Nagroda Perła Biznesu za pakiet inwestycyjny 2007-2014. Elewator "Ewa" wraca do gry, nowy dzierżawca wybrany. 
2016 Elewator „Ewa” zaczyna działać (Szczecin Bulk Terminal); uruchomienie gazoportu w Świnoujściu, który otrzymuje nazwę śp. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego; chrzest jednostki i podniesienie bandery „Strażak-26”, nowa jednostka „Hydrograf”.
2017 Od marca działa winda w budynku głównym
2018 Po raz pierwszy w Polsce  -Światowe Dni Morza w Szczecinie.
2019 Portowa Straż Pożarna wróciła do tej nazwy (było Portowa Służba Ratownicza).
2020 “Wielki koncert nocy letniej”  na 70-lecie Portu Szczecin-Świnoujście w TVP2. ZMPSiŚ zaangażowany w walkę z koronawirusem, pomoc finansowa dla szpitali.
2021

Po pięciomiesięcznej przerwie związanej z gruntownym remontem wrócił do służby  w porcie Szczecin statek pożarniczy „Strażak-24". Ta jednostka strzeże bezpieczeństwa w porcie już od ponad 45 lat. 
ZMPSiŚ skorzystał z przysługującego mu ustawowo prawa pierwokupu i nabył nieruchomości (21 ha) w Świnoujściu zbywane przez Morską Stocznię Remontową „Gryfia” S.A.

2022 Terminal Promowy Świnoujście -powstał dodatkowy parking na 278 miejsc postojowych dla samochodów ciężarowych. Zakończyła się inwestycja ZMPSiŚ.

Galeria dawnego portu
Zobacz również
Polityka Cookies

W tym serwisie wykorzystujemy pliki cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies.